Một vấn đề mình tin rằng bất cứ ai cũng từng gặp phải, loay hoay với nó, tìm cách khắc phục nó – đó chính là sự trì hoãn. Để có blog với những bài viết dài, chất lượng như thế này, mình cũng đã phải vượt qua sự trì hoãn rất nhiều lần, trong nhiều năm tháng.
Đây là một thói quen tiêu cực có thể cản trở sự tiến bộ và thành công của mình và các bạn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những nguyên nhân gốc rễ của sự trì hoãn và tìm ra các chiến lược hiệu quả để vượt qua nó.
Trước hết, hãy thừa nhận rằng sự trì hoãn là một hiện tượng phổ biến. Theo một nghiên cứu của Đại học DePaul, khoảng 20% dân số được coi là “người trì hoãn mãn tính”. Điều này có nghĩa là họ thường xuyên trì hoãn đến mức nó gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống cá nhân và công việc của họ. Nếu bạn thấy mình nằm trong nhóm này, đừng tự trách móc bản thân. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc tìm hiểu nguyên nhân và tìm kiếm các giải pháp.
1. Một trong những lý do chính khiến chúng ta trì hoãn là nỗi sợ thất bại. Khi đứng trước một nhiệm vụ khó khăn hoặc một mục tiêu lớn, chúng ta thường lo lắng rằng mình sẽ không thể hoàn thành nó một cách hoàn hảo. Mình đã từng mong muốn có thể bắt đầu trở thành người sáng tạo nội dung trên các nền tảng: như tập làm podcast, hay tiktok. Mình đã từng lập kênh, đăng được một số video rồi lại để đó, bởi có quá nhiều những nỗi sợ, niềm tin giới hạn vẫn chưa thể bước qua. Mình nghĩ một người nhỏ bé, bình thường thế này, làm podcast thì ai nghe? Một người còn chưa có sự nghiệp ổn định, làm tiktok đến bao giờ mới kiếm được tiền, chỉ tốn thời gian thôi. Dù mình biết và luôn tâm niệm rằng: hoàn thành hơn hoàn hảo, nhưng mấy khi mình ứng dụng được đâu.
Trong một lần trao đổi với mentor, mình đã đặt câu hỏi rằng: em không thể đặt được mục tiêu 1 năm hay 10 năm, vì nếu đặt mục tiêu 1 năm thì gần quá em sợ không thể làm được, còn mục tiêu 10 năm em chưa hề nghĩ tới. Điều đó đã phần nào thể hiện cái nỗi sợ thất bại quá lớn trong mình.
Vì vậy, mình cần giải quyết nó bằng cách thay đổi cách nhìn nhận về thất bại, mình xác định thời gian, nguồn lực và mục tiêu cho nó, coi nó là một dự án mình cần phải làm – để thay đổi bản thân. Thay vì cứ để tâm trí rối như tơ vò, mắc kẹt giữa những thứ gọi là rủi ro hay vấn đề thì mình đã nghiêm túc biến mong muốn trở thành content creator thành hành động, cụ thể là thành một dự án và mình chính là người quản trị dự án đó.
Thay vì xem thất bại như một dấu hiệu của sự yếu kém, hãy coi nó như một cơ hội để học hỏi và phát triển. Như Thomas Edison đã nói: “Tôi không thất bại. Tôi chỉ tìm ra 10.000 cách không hiệu quả.” Mỗi lần vấp ngã đều mang đến cho chúng ta những bài học quý giá và giúp chúng ta tiến gần hơn đến thành công.
2. Một nguyên nhân khác của sự trì hoãn là cảm giác bị choáng ngợp bởi quy mô của nhiệm vụ. Khi một mục tiêu quá lớn hoặc một dự án quá phức tạp, chúng ta có thể cảm thấy không biết phải bắt đầu từ đâu. Đây là lúc áp dụng chiến lược “chia nhỏ để trị”. Hãy chia nhỏ mục tiêu lớn thành các bước nhỏ hơn, dễ quản lý hơn. Điều này sẽ giúp việc bắt đầu trở nên dễ dàng hơn và giảm bớt cảm giác bị choáng ngợp.
Mình đã từng nghe rằng: 95% những content creator đã “bỏ cuộc” ngay trong 6 tháng đầu tiên, và 5% còn lại là những người mà bạn thấy hàng ngày, thậm chí là đọc hàng ngày. Gần đây mình có đọc cuốn Bí mật chuyên gia – mà mình cho rằng đây là cuốn sách hay nhất và giải quyết được những vấn đề/nỗi đau của mình ở thời điểm hiện tại. Trong sách, tác giả có nhắc đến một bài học đó là nếu muốn trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực, hoặc chí ít là người sáng tạo nội dung đi thì bạn cần viết, xuất bản ít nhất 1 bài mỗi ngày và cần phải chịu đựng sự-không-ai-thấy mình trong một khoảng thời gian dài cho đến khi có người bắt đầu đọc bài của bạn, có thể là 1 năm và cũng có thể là 5 năm… Vì vậy, theo mình, hãy cứ bắt đầu nhỏ trước, nhỏ và đều đặn.
Ví dụ, nếu mục tiêu của bạn là viết một cuốn sách, đừng nghĩ rằng bạn phải hoàn thành nó trong một tuần. Thay vào đó, hãy chia nó thành các bước như lập dàn ý, nghiên cứu, viết từng chương, chỉnh sửa… Sau đó, hãy cam kết thực hiện một bước nhỏ mỗi ngày, chẳng hạn như viết 500 từ. Những tiến bộ nhỏ sẽ dần cộng dồn thành kết quả lớn.
Bên cạnh việc chia nhỏ mục tiêu, việc thiết lập một môi trường hỗ trợ cũng rất quan trọng. Hãy tạo ra một không gian làm việc thoải mái và loại bỏ những yếu tố gây xao nhãng. Tắt thông báo trên điện thoại, sử dụng các ứng dụng chặn trang web không liên quan, và thông báo cho những người xung quanh về thời gian tập trung của bạn. Một môi trường hỗ trợ sẽ giúp bạn dễ dàng đắm chìm vào công việc và giảm thiểu sự cám dỗ của sự trì hoãn.
3. Một yếu tố quan trọng khác trong việc vượt qua sự trì hoãn là xây dựng thói quen và kỷ luật. Khi mình đã coi đây là một dự án trong vòng 6 tháng, mình sẽ đặt mục tiêu và xác định thời gian, đặt chế độ ưu tiên cho nó. Hãy đặt ra một lịch trình cụ thể công việc và tuân thủ nó một cách nhất quán. Bắt đầu với những phiên làm việc ngắn, chẳng hạn như 25 phút (kỹ thuật Pomodoro), và dần tăng thời lượng khi bạn cảm thấy thoải mái hơn. Hãy tập trung hoàn toàn vào công việc trong khoảng thời gian đó và tránh mọi sự xao nhãng.
Youtube có rất nhiều những video dạng working with me theo kỹ thuật Pomodoro này, bạn có thể đeo tai nghe và follow theo thời gian set trong video, đây cũng là cách giúp chúng mình tập trung hơn, không cần phải dùng tới đồng hồ check giờ thường xuyên mà vẫn đảm bảo tuân thủ đúng phương pháp.
Đồng thời, đừng quên tự thưởng cho bản thân khi đạt được những cột mốc nhỏ. Hãy tạo ra một “chế độ” khen thưởng để thúc đẩy động lực và duy trì thói quen tốt. Ví dụ, sau mỗi giờ làm việc hiệu quả, bạn có thể thưởng cho mình 10 phút nghỉ ngơi hoặc một tách cà phê yêu thích, như mình sẽ là trà sữa hoặc bánh tráng trộn nếu ngày hôm đó thật năng suất… Sự công nhận và đãi ngộ bản thân sẽ giúp bạn duy trì động lực và biến việc hoàn thành công việc trở thành một trải nghiệm tích cực.
4. Một khía cạnh không thể thiếu trong hành trình vượt qua sự trì hoãn là sự tự nhận thức và đồng cảm với bản thân. Hãy tìm hiểu sâu hơn về những nguyên nhân cốt lõi khiến bạn trì hoãn. Liệu đó có phải là do bạn đang theo đuổi một mục tiêu không thực sự phù hợp với giá trị và đam mê của mình? Hay bạn đang gặp khó khăn trong việc quản lý cảm xúc và năng lượng?
Nếu bạn nhận thấy mình đang chật vật với những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, tự ti hoặc trầm cảm, đừng ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ gia đình, bạn bè hoặc các chuyên gia tâm lý. Đôi khi, sự trì hoãn có thể là dấu hiệu của những vấn đề sâu xa hơn cần được giải quyết với sự hỗ trợ chuyên nghiệp.
Cuối năm 2023, mình tình cờ tham gia một cộng đồng trên Facebook (hiện cộng đồng này đã không còn active nữa) và mình tham gia thử thách có tên gọi “12 ngày vạch đường cho năm 2024”. Từ thử thách vạch đường, mình đã đạt được học bổng của khóa học Reaching Your Nexl Level được xây dựng và đứng lớp bởi chị Tố Uyên. Mình nhớ trong bài “luận” apply học bổng, mình đã viết rằng: “em thừa nhận em đang có quá nhiều vấn đề trong việc phát triển bản thân và xây dựng sự nghiệp, và em cảm thấy mình thực sự rất cần học bổng này”. Cho đến nay, mình vẫn không biết có phải vì sự thành thật tha thiết ấy không mà mình được slot học bổng cao nhất của khóa đầu tiên, trị giá lên tới hàng chục triệu đồng. Mình kể câu chuyện đó để bạn thấy rằng: khi mình xác định được vấn đề của bản thân, bạn đừng giấu nó đi làm gì cả, bạn cần tìm đến những sự hỗ trợ chuyên nghiệp: có thể là từ người thân trong gia đình, từ các chuyên gia tâm lý, hay các mentor/coach mà bạn tin tưởng. Đó là các phương thức khoa học có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn.
Cuối cùng, hãy ghi nhớ rằng việc vượt qua sự trì hoãn là một hành trình không bao giờ kết thúc. Sẽ có những ngày đẹp trời và những ngày giông bão. Điều quan trọng là không bao giờ từ bỏ và luôn kiên nhẫn với chính mình. Hãy tập trung vào tiến trình, không phải kết quả, và tận hưởng niềm vui trong từng bước đi.
Như nhà văn kiêm huấn luyện viên cá nhân, Tony Robbins, đã chia sẻ: “Chúng ta thường đánh giá thấp những gì chúng ta có thể làm được trong một năm và đánh giá quá cao những gì chúng ta có thể làm được trong một ngày.” Hãy tin tưởng vào sức mạnh của những bước nhỏ, những hành động nhất quán và sự bền bỉ. Chúng sẽ dẫn bạn đến những điều kỳ diệu.
Hãy nhớ rằng, mỗi chúng ta đều có tiềm năng vô hạn để phát triển và trưởng thành. Việc vượt qua sự trì hoãn không chỉ giúp chúng ta hoàn thành công việc, mà còn giúp chúng ta khám phá và phát huy những phẩm chất tốt đẹp nhất trong bản thân. Đó là một hành trình đẹp đẽ và đầy ý nghĩa.
Chúc các bạn can đảm bước ra khỏi vùng an toàn, đối mặt với nỗi sợ hãi và kiên định theo đuổi ước mơ và mục tiêu của mình. Hãy tin tưởng vào chính mình, vì sự thay đổi luôn bắt đầu từ bên trong. Như Wayne Dyer, tác giả và diễn giả nổi tiếng, đã từng nói: “Nếu bạn thay đổi cách nhìn nhận sự việc, những sự việc bạn nhìn nhận sẽ thay đổi.”
Hãy bắt đầu từ hôm nay, từ những bước nhỏ nhất. Hãy đặt ra mục tiêu, chia nhỏ chúng thành các bước hành động, tạo ra một môi trường hỗ trợ và xây dựng thói quen tích cực. Hãy tự tin bước đi trên con đường phát triển bản thân, và sự trì hoãn sẽ dần trở thành một phần của quá khứ.
Cảm ơn các bạn đã đọc tới những dòng cuối này. Mình hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những góc nhìn mới, những chiến lược hữu ích và nguồn cảm hứng để vượt qua sự trì hoãn. Hãy nhớ rằng, bạn không đơn độc trên hành trình này. Chí ít, có mình luôn ở đây để hỗ trợ và cổ vũ cho bạn.
Chào bạn, bạn đang đọc bài viết trên Anne Viết – Blog về phát triển bản thân, sự nghiệp viết lách và nghề PR, truyền thông. Đừng quên kết nối với mình qua:
Hẹn gặp lại bạn trong các bài viết tiếp theo!
Để lại một bình luận